Page 131 - <4D6963726F736F667420576F7264202D20D3D5CDD4C1CAD4C9CACF20D4C7D320C5CBCBC7CDC9CAC7D320C3CBD9D3D3C1D32E646F63>

Σ Σχ χέ έσ ση η Γ Γρ ρα αµ µµ µα ατ τι ικ κή ής ς κ κα αι ι Σ Συ υν ντ τα ακ κτ τι ικ κο ού ύ

Τα ουσιαστικά, τα επίθετα, οι αντωνυµίες, τα αριθµητικά, τα ρήµατα, οι µετοχές, οι σύνδεσµοι, οι
προθέσεις και τα επιρρήµατα έχουν το καθένα χωριστά τη δική τους συντακτική θέση στο
Νεοελληνικό λόγο. Ειδικότερα:

A. Τα ουσιαστικά µπορούν να τεθούν ως:

1. Υποκείµενο: π. χ. Ο µαθητής γράφει.

2. Αντικείµενο: α. σε µονόπτωτα ρήµατα

π. χ. Ο γεωργός κλαδεύει το αµπέλι.

β. σε δίπτωτα ρήµατα

π. χ. Μαθαίνει τον Ηρακλή κιθάρα.

3. Κατηγορούµενο: α. σε ονοµαστική

π. χ. Ο Σωκράτης είναι φιλόσοφος.

β. σε γενική κατηγορηµατική (κτητική, ιδιότητας, µέτρου, αξίας, διαιρετική, ύλης)

π. χ. Τα φρούτα είναι της εποχής.

4. Επιρρηµατικό κατηγορούµενο: π. χ. Ο λαός έτρεχε µελίσσι.

5. Προληπτικό κατηγορούµενο: π. χ. Το κύµα ορθώνεται βουνό.

6. Επεξήγηση: π. χ. Ο δάσκαλος, ο Ιάσονας, διδάσκει.

7. Παράθεση: π. χ. Ο Φίλιππος, ο έµπορος, κερδίζει πολλά χρήµατα.

8. Επιθετικός προσδιορισµός (τα ουσιαστικά, που δηλώνουν ηλικία, επάγγελµα, εθνικότητα
ή και τα ονόµατα γεωγραφικών ή χρονικών όρων ή φυσικών
φαινοµένων):

π. χ. Οι Έλληνες στρατιώτες αγωνίστηκαν.

9. Ετερόπτωτοι προσδιορισµοί ουσιαστικών:

α. σε γενική (κτητική, της ιδιότητας, του περιεχοµένου, διαιρετική, υποκειµενική,
αντικειµενική, της αιτίας, του σκοπού, της καταγωγής, της
προέλευσης, της εξάρτησης, του δηµιουργού, του τόπου, του
χρόνου, της παροµοίωσης, της ποσότητας)

π. χ. Το σφύριγµα του ανέµου (=γενική υποκειµενική) ακούγεται.

β. σε αιτιατική (αναφορά, ποσό)

π. χ. Ήταν ένας δρόµος τέσσερα χιλιόµετρα το µάκρος.

10. Ετερόπτωτοι προσδιορισµοί επιθέτων:

α. σε γενική (της αξίας, της αιτίας, αντικειµενική, συγκριτική)

π. χ. Ο Όλυµπος είναι ψηλότερος του Κίσαβου.

β. σε αιτιατική (µέτρο, διαφορά, περιεχόµενο)

π. χ. Το πηγάδι ήταν γεµάτο (ονοµαστική) νερό (αιτιατική).

11. Οµοιόπτωτοι προσδιορισµοί σε άλλο ουσιαστικό (µέτρο, τοπική έκταση, χρονική έκταση):

π. χ. ∆ώσε µου ένα καλάθι σταφύλια.

12. Επιρρηµατικοί προσδιορισµοί µε απλή άναρθρη πτώση:

π. χ. Βάδιζε τοίχο τοίχο.

13. Εµπρόθετοι επιρρηµατικοί προσδιορισµοί (τόπου, χρόνου, τρόπου, ποσού, βεβαίωσης, αιτίας,
σκοπού, αναφοράς, αποτελέσµατος, όρου, εναντίωσης):
π. χ. Πηγαίνει στο σχολείο.

14. Ποιητικό αίτιο (από + αιτιατική) στην παθητική σύνταξη:

π. χ. Η πόλη κυριεύτηκε από τους εχθρούς.
131