Page 134 - <4D6963726F736F667420576F7264202D20D3D5CDD4C1CAD4C9CACF20D4C7D320C5CBCBC7CDC9CAC7D320C3CBD9D3D3C1D32E646F63>

ΟΙ ΕΓΚΛΙΣΕΙΣ
Οι εγκλίσεις των ρηµάτων είναι τρεις: οριστική, υποτακτική και προστακτική.
Οι κύριες προτάσεις εκφέρονται κάθε φορά µε µια από τις τρεις εγκλίσεις. Κάθε έγκλιση έχει
τη δική της σηµασία. Ειδικότερα:
Α. Η Οριστική φανερώνει:

α. το πραγµατικό: π. χ. Το πλοίο φεύγει.
β. το δυνατό: π. χ. Το πλοίο θα έφευγε ή το πλοίο θα είχε φύγει.
( θα και οριστική παρατατικού ή υπερσυντελίκου = ∆υνητική Οριστική).
γ. το πιθανό: π. χ. Το πλοίο θα φύγει.
( θα και οριστική κάθε χρόνου = πιθανολογική Οριστική).

δ. την ευχή: π. χ. Μακάρι, το πλοίο να µην έφευγε.
( µακάρι να, άµποτε, είθε, ας και οριστική παρελθοντικού χρόνου =
= ευχετική οριστική ).
ε. την παράκληση: π. χ. ∆ε φεύγεις αύριο καλύτερα;

Η οριστική είναι έγκλιση των προτάσεων κρίσεως. Μόνο η ευχετική οριστική είναι έγκλιση των
προτάσεων επιθυµίας.
Η οριστική χρησιµοποιείται και στις κύριες και στις δευτερεύουσες προτάσεις.
Η άρνηση που συνοδεύει την οριστική είναι: δε(ν).

Β. Η υποτακτική φανερώνει:
α. την προτροπή: π. χ. Ας σταµατήσουµε για λίγο το µάθηµα.

( προτρεπτική υποτακτική )
β. την παραχώρηση: π. χ. Ας παίξει και αυτός µαζί µας.
( παραχωρητική υποτακτική )
γ. την ευχή: π. χ. Ας αγωνιστούµε µε όλες τις δυνάµεις.
( άµποτε, είθε, µακάρι να, ας και ευχετική υποτακτική )
δ. το δυνατό: π. χ. Να µάθεις ( = µπορείς να µάθεις ) τις δυνάµεις µου.

( δυνητική υποτακτική )
ε. την απορία: π. χ. ∆εν ξέρω τι να κάνω.
( απορηµατική υποτακτική )
στ. το πιθανό: π. χ. Τηλεφωνήσει δεν τηλεφωνήσει, εγώ δε θα πάω.

ζ. την προσταγή: π. χ. Μην επεµβαίνεις στις προσωπικές µου υποθέσεις.
( προστακτική ή απαγορευτική υποτακτική )

Η υποτακτική συνοδεύεται από τα µόρια «να», «ας» και ακολουθεί µετά από τους συνδέσµους:
α. «αν», «εάν» ( υποθετική πρόταση µε υποτακτική )
β. «όταν», «πριν», «πριν να», «µόλις», «προτού», «άµα» ( χρονική πρόταση µε υποτακτική )
γ. «να», «για να» ( τελική πρόταση )

δ. «µη(ν)», «µήπως» ( ερωτηµατική πρόταση µε υποτακτική)
ε. «µήπως» (ενδοιαστική πρόταση µε υποτακτική)

134