Page 128 - <4D6963726F736F667420576F7264202D20D3D5CDD4C1CAD4C9CACF20D4C7D320C5CBCBC7CDC9CAC7D320C3CBD9D3D3C1D32E646F63>

ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ
5
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΛΕΞΕΩΝ Ή ΦΡΑΣΕΩΝ

Α. ΤΟ ΣΧΗΜΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ

Σχήµα µεταφορά λέγεται το σχήµα του παραδείγµατα
λόγου κατά το οποίο οι λέξεις χάνουν
την αρχική (την κύρια, την πραγµατική) πέτρινος τοίχος πέτρινη καρδιά
τους σηµασία και αποκτούν µια άλλη µε φύλλο δέντρου φύλλο χαρτιού
διαφορετικό περιεχόµενο από εκείνο πικρό ποτό πικρά λόγια
που είχαν.
∆ηλαδή µεταφέρουµε τη σηµασία µιας
λέξης ή φράσης σε άλλες έννοιες ή
πράγµατα.
Μεταφορά γίνεται: παραδείγµατα
α. από έµψυχα σε έµψυχα Σου είναι αυτή µια οχιά.
β. από έµψυχα σε άψυχα Έχει καρδιά σίδερο.
γ. από άψυχα σε έµψυχα Είναι αδαµάντινος χαρακτήρας.
δ. από ενέργεια σε άλλη ενέργεια Η ζωή παίζει παιχνίδια.

Β. ΤΟ ΣΧΗΜΑ ΚΑΤΕΞΟΧΗΝ

Σχήµα κατεξοχήν λέγεται το σχήµα του παράδειγµα
λόγου κατά το οποίο η σηµασία µιας
λέξης στενεύει και τότε χρησιµοποι- Η Πόλη αλώθηκε από τους Τούρκους.
είται µε µια µόνο, ορισµένη, έννοια. (εννοείται: η Κωνσταντινούπολη)

Γ. ΤΟ ΣΧΗΜΑ ΣΥΝΕΚ∆ΟΧΗ

Σχήµα συνεκδοχής λέγεται το σχήµα παραδείγµατα
του λόγου κατά το οποίο χρησιµοποιείται:

α. το ένα για τα πολλά οµοειδή Πολεµά ο Έλληνας.
(αντί: οι Έλληνες)

β. το µέρος ενός συνόλου αντί για το Υπάρχει έλλειψη στέγης.
σύνολο (αντί: σπιτιού)

γ. η ύλη αντί για το πράγµα, που έγινε Φόρεσε το χρυσό στο δάκτυλό της.
(αντί: χρυσό δακτυλίδι)
από αυτή την ύλη
Τους έριξαν πέντε κανόνια.
δ. εκείνο που παράγει αντί για εκείνο (αντί: πέντε κανονιές)
που παράγεται από αυτό

128