Page 127 - <4D6963726F736F667420576F7264202D20D3D5CDD4C1CAD4C9CACF20D4C7D320C5CBCBC7CDC9CAC7D320C3CBD9D3D3C1D32E646F63>

ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ
4
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

Α. ΤΟ ΣΧΗΜΑ ΕΛΛΕΙΨΗ

Σχήµα έλλειψη λέγεται το σχήµα του παραδείγµατα
λόγου στο οποίο παραλείπονται
ορισµένα λεκτικά στοιχεία, επειδή Φωτιά ο λόγος σου.
εύκολα µπορούν να εννοηθούν είτε από εννοείται: .. είναι ..

την κοινή χρήση είτε από τη σειρά του Καληµέρα.
λόγου και τα συµφραζόµενα. εννοείται: Σου εύχοµαι να έχεις..
Μορφή έλλειψης είναι και το σχήµα της
βραχυλογίας. Τα παθήµατα µαθήµατα.
εννοείται: .. γίνονται…
Είδη βραχυλογίας:
1. Το σχήµα από κοινού 1. Αυτός δεν έχει ανάγκη χρήµατα, όπως εγώ.
(εννοούνται από τα προηγούµενα λέξεις ή εννοείται: έχω ανάγκη
φράσεις ακριβώς ίδιες)
2. Το σχήµα εξ αναλόγου 2. ∆εν ήρθε το αφεντικό, όπως περίµενα.
(εννοούνται από τα προηγούµενα λέξεις ή εννοείται: να έρθει
φράσεις όχι ίδιες αλλά αλλαγµένες)
3. Το ζεύγµα 3. Τρώνε νόστιµο φαγητό και κρασί.
(παραλείπεται ρήµα µε το οποίο θα ταίριαζε εννοείται: πίνουν
λογικά αντικείµενο ή άλλοι προσδιορισµοί της

πρότασης)

Β. ΤΟ ΣΧΗΜΑ ΠΛΕΟΝΑΣΜΟΣ

Σχήµα πλεονασµός λέγεται το σχήµα του παραδείγµατα
λόγου κατά το οποίο χρησιµοποιούνται
περισσότερες λέξεις από όσες κανονικά
χρειάζονται, για να εκφράσουµε ένα
νόηµα.
Είδη πλεονασµού:
1. Σχήµα παραλληλίας 1. Να σωπαίνεις και να µη µιλάς.
(ένα νόηµα εκφράζεται ταυτόχρονα θετικά και
αρνητικά)
2. Σχήµα περίφραση 2. Ο Γέρος του Μοριά.
(µια έννοια εκφράζεται µε δύο ή περισσότερες αντί: Ο Κολοκοτρώνης
λέξεις, ενώ µπορεί να εκφραστεί µε µία)
3. Σχήµα ένα µε δύο
(µια έννοια εκφράζεται µε δύο λέξεις που 3. Νερό και δροσιά έριξε επάνω του.
αντί: Νερό δροσερό

συνδέονται µε το και, ενώ η µία λογικά αποτελεί
προσδιορισµό της άλλης)
4. Σχήµα επαναφορά 4. Καβάλα πάει στην εκκλησιά, καβάλα προ-
(δύο ή περισσότερες προτάσεις στη σειρά σκυνάει, καβάλα παίρνει το αντίδωρο απ’
αρχίζουν µε την ίδια λέξη ή φράση)
5. Σχήµα αναδίπλωση του παπά το χέρι.
(µια λέξη ή φράση επαναλαµβάνεται αµέσως 5. Έλα, έλα µάνα µου γλυκιά
δεύτερη φορά)
6. Σχήµα υποφοράς και ανθυποφοράς 6. Αχός βαρύς ακούεται, πολλά τουφέκια πέφτουν.
(γίνεται διαπίστωση– προσπάθεια για εξήγηση – Μήνα σε γάµο ρίχνονται, µήνα σε χαροκόπι:
απόρριψη της εξήγησης – δήλωση πραγµατική) Ουδέ σε γάµο ρίχνονται, ουδέ σε χαροκόπι.
7. Σχήµα προδιόρθωση ή προθεραπεία Η ∆έσπω κάνει πόλεµο µε νύφες και µ’ αγγόνια.
(πριν ανακοινωθεί κάτι δυσάρεστο, λέγεται µια
φράση που προετοιµάζει ψυχολογικά) 7. Ζηµιά µεγάλη έγινε, ζηµιά µεγάλη σε βρήκε.

127