Page 14 - <4D6963726F736F667420576F7264202D20D3D5CDD4C1CAD4C9CACF20D4C7D320C5CBCBC7CDC9CAC7D320C3CBD9D3D3C1D32E646F63>

Το κατηγόρηµα

Το κατηγόρηµα µιας πρότασης µπορεί:

α. Να εκφράζεται µόνο µε ρηµατικό τύπο και τότε λέγεται κατηγορηµατικό ρήµα.

β. Να αποτελείται από έναν τύπο του ρήµατος είµαι ή άλλου συγγενικού ρήµατος και
από ένα όνοµα (επίθετο ή ουσιαστικό).

παραδείγµατα

α 1. Ο γεωργός οργώνει.
α 2. Οι οικοδόµοι είχαν απεργήσει.
α 3. Αυτό τραγουδιόταν.
β 1. Η Ηλέκτρα είναι αισθητικός.
β 2. Ο Αριστείδης είναι απρόσεκτος.
β 3. Ο καιρός ήταν βροχερός.
β 4. Ο Φίλιππος έγινε διευθυντής.
β 5. Τα παιδιά βρέθηκαν χλωµά.

Το κατηγορούµενο

Κατηγορούµενο λέγεται το όνοµα (ουσιαστικό ή παραδείγµατα
επίθετο) που, µε τη µεσολάβηση του ρήµατος Η Ηλέκτρα είναι αισθητικός.
είµαι ή άλλου συγγενικού ρήµατος, φανερώνει Ο Αριστείδης είναι απρόσεκτος.
ποια ιδιότητα αποδίδεται στο υποκείµενο. Ο Φίλιππος έγινε διευθυντής.

Το ρήµα, που µεσολαβεί µεταξύ του υποκειµένου
και του κατηγορουµένου, λέγεται συνδετικό ρήµα,
γιατί συνδέει το κατηγορούµενο µε το υποκείµενο.

*Ρήµατα που χρησιµοποιούνται συνήθως ως συνδετικά:

είµαι, γίνοµαι, αποµένω, βρίσκοµαι, γεννιέµαι, µένω,
πεθαίνω, στέκοµαι, υπηρετώ, φυτρώνω, αποδεικνύοµαι, ζω,
δείχνοµαι, θεωρούµαι, λέγοµαι, λογαριάζοµαι, µοιάζω,
νοµίζοµαι, φαίνοµαι, ονοµάζοµαι, αναγνωρίζοµαι,
ανακηρύσσοµαι, εκλέγοµαι, κληρώνοµαι, παρουσιάζοµαι,
χειροτονούµαι κ. ά.

* Το ρήµα είµαι και τα άλλα που έχουν συγγενική σηµασία µε αυτό δεν είναι πάντοτε
συνδετικά. Χρησιµοποιούνται και ως κατηγορηµατικά ρήµατα.

παραδείγµατα

Η µητέρα είναι στο χωριό. (είναι: κατηγορηµατικό ρήµα)
Η ήλιος φάνηκε στην κορυφή του βουνού. (φάνηκε: κατηγορηµατικό ρήµα)

Μπορούµε να συµβολίσουµε τη σύνταξη Υποκειµένου – Ρήµατος – Κατηγορουµένου ως εξής:

Υ – Ρ (συνδετικό) – Κ

14