Page 13 - <4D6963726F736F667420576F7264202D20D3D5CDD4C1CAD4C9CACF20D4C7D320C5CBCBC7CDC9CAC7D320C3CBD9D3D3C1D32E646F63>

∆. Τα είδη των προτάσεων ως προς τους όρους (δοµή).

Οι προτάσεις, ανάλογα µε τον αριθµό των όρων τους, διακρίνονται σε : α. απλές προτά-
σεις, β. σύνθετες προτάσεις, γ. επαυξηµένες προτάσεις, δ. ελλειπτικές προτάσεις

1 . Α π λ έ ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς

Απλές προτάσεις λέγονται οι προτάσεις στις παραδείγµατα
οποίες υπάρχουν µόνο οι κύριοι όροι.
Οι κύριοι όροι είναι: Οι µαθητές έτρεχαν.
Ο Ηρακλής είναι πρωταθλητής.
α. Το υποκείµενο, δηλαδή οι λέξεις ή η λέξη, που (αυτός) Είναι κουρασµένος.
φανερώνει για ποιον γίνεται λόγος µέσα στην (εσύ) Έλα.
πρόταση (οι µαθητές, ο Ηρακλής, (αυτός), (εσύ)).

β. Το κατηγόρηµα, δηλαδή οι λέξεις ή η λέξη, η (*Το υποκείµενο εννοείται εύ-
οποία φανερώνει εκείνο που λέγεται µέσα στην κολα από την κατάληξη του
πρόταση για το υποκείµενο (έτρεχαν, είναι πρωτα- ρήµατος.)
θλητής, είναι κουρασµένος, έλα).

Το υποκείµενο

• Το υποκείµενο το βρίσκουµε, αν απαντήσουµε στην ερώτηση: ποιος; ποια; ποιο; ποιοι;
ποιες; ποια;
• Το υποκείµενο µπορεί να είναι ουσιαστικό (άναρθρο ή έναρθρο), αντωνυµία, ουσια-
στικοποιηµένο επίθετο, καθώς και κάθε άλλη λέξη, οµάδα λέξεων ή πρόταση µε το
άρθρο, όταν παίρνουν τη θέση ουσιαστικού.
• Το υποκείµενο µπαίνει σε πτώση ονοµαστική.

παραδείγµατα

Ο ποιητής απαγγέλλει. (ουσιαστικό)
Αυτός είναι εξυπνότερος. (αντωνυµία)
Οι νεαροί παίζουν. (ουσιαστικοποιηµένο επίθετο)
Το αύριο είναι αβέβαιο. (άρθρο + επίρρηµα)
Το πήγαινε έλα µε κούρασε. (άρθρο + ρήµα)
Το και είναι σύνδεσµος. (άρθρο + σύνδεσµος)
Επιτρέπεται το τραγούδι. (ουσιαστικό)
Επιτρέπεται να τραγουδάτε. (δευτερεύουσα πρόταση)
Ο θάνατός του µε λύπησε. (ουσιαστικό)
Το ότι πέθανε µε λύπησε. (άρθρο + δευτερεύουσα πρόταση)

*Όταν το υποκείµενο είναι πρώτου ή δεύτερου προσώπου, (η αντωνυµία εγώ, εσύ, εµείς,
εσείς) συνήθως παραλείπεται.

παραδείγµατα

Γράφεις; (υποκείµενο (ποιος;): εννοείται εσύ)
Θα έρθουµε. (υποκείµενο (ποιοι; ): εννοείται εµείς)

Όταν θέλουµε να το αντιδιαστείλουµε από άλλο ή να το τονίσουµε τότε µπαίνει.

παράδειγµα

Εγώ σας φωνάζω κι εσείς δεν ακούτε.
13