Page 106 - <4D6963726F736F667420576F7264202D20D3D5CDD4C1CAD4C9CACF20D4C7D320C5CBCBC7CDC9CAC7D320C3CBD9D3D3C1D32E646F63>

4
ΑΠΡΟΣΩΠΗ ΣΥΝΤΑΞΗ

Η απρόσωπη σύνταξη συναντάται µε τα απρόσωπα ρήµατα και µε τις απρόσωπες
εκφράσεις.

1. Απρόσωπα λέγονται τα ρήµατα που συνηθίζονται στο γ’ ενικό πρόσωπο χωρίς να
έχουν υποκείµενο ένα πρόσωπο ή ένα πράγµα.
Είναι δε αυτά:

α. τα ρήµατα πρέπει, πρόκειται, συµφέρει, µέλει, µέλλεται

β. ρήµατα που φανερώνουν φυσικά φαινόµενα: βραδιάζει, βρέχει, βροντά, γλυκοχα-
ράζει, ξηµερώνει, φέγγει, φυσά, χαράζει, χειµωνιάζει, χιονίζει

γ. Μερικά προσωπικά ρήµατα στο γ΄ ενικό, εφόσον βέβαια δεν υπάρχει ονοµαστική στην
πρόταση, γίνονται απρόσωπα: ακούγεται, λέγεται, διαδίδεται, αναγγέλλεται,
χρειάστηκε, απαγορεύεται, φαίνεται.

2. Οι απρόσωπες εκφράσεις σχηµατίζονται συνήθως:

α. µε το γ΄ ενικό πρόσωπο του ρήµατος είµαι και ένα ουσιαστικό.
π.χ. είναι ανάγκη, είναι ψέµα, είναι κρίµα, είναι απαίτηση … κτλ

β. µε το γ΄ ενικό πρόσωπο του ρήµατος είµαι και ένα επίθετο.
π.χ. είναι βέβαιο, είναι αναγκαίο, είναι παράξενο, είναι δίκαιο, είναι εύκολο,
είναι δύσκολο, είναι αδύνατο … κτλ

Ως υποκείµενο τα απρόσωπα ρήµατα και οι απρόσωπες εκφράσεις έχουν συνήθως
ολόκληρη πρόταση: ειδική, βουλητική, ενδοιαστική και πλάγια ερωτηµατική.

παραδείγµατα

α. Πρέπει να φύγω.

Βουλητική πρόταση ως υποκείµενο του απρόσωπου ρήµατος: πρέπει.

β. Είναι βέβαιο ότι αυτός είναι ο υπεύθυνος.

Ειδική πρόταση ως υποκείµενο της απρόσωπης έκφρασης: είναι βέβαιο.

γ. Είναι φόβος µήπως αποτύχει.

Ενδοιαστική πρόταση ως υποκείµενο της απρόσωπης έκφρασης: είναι φόβος.

δ. Είναι ζήτηµα αν δούλεψε και µια ώρα.

Πλάγια ερωτηµατική ως υποκείµενο της απρόσωπης έκφρασης : είναι ζήτηµα.

Παρατήρηση Ι. Αν υπάρχει ονοµαστική στην κύρια πρόταση το ρήµα συντάσσεται ως
προσωπικό.
παραδείγµατα
Απαγορεύεται το κάπνισµα. Υποκείµενο του ρήµατος είναι το κάπνισµα.

Στη φράση όµως:
Απαγορεύεται να καπνίζετε. Ως υποκείµενο του απρόσωπου ρήµατος
γίνεται τώρα ολόκληρη η βουλητική πρότα-
ση: να καπνίζετε.

Παρατήρηση ΙΙ Η γενική ονόµατος ή συνήθως προσωπικής αντωνυµίας που συνάπτεται
µε απρόσωπα ρήµατα ή µε απρόσωπες εκφράσεις, φανερώνει το πρό-
σωπο στο οποίο αναφέρεται η έννοια του ρήµατος και ονοµάζεται
γενική προσωπική.

παραδείγµατα
α. Μου είναι αδύνατο να το κάνω.
β. Μου απαγορεύεται να πίνω.

106