Page 97 - <4D6963726F736F667420576F7264202D20D3D5CDD4C1CAD4C9CACF20D4C7D320C5CBCBC7CDC9CAC7D320C3CBD9D3D3C1D32E646F63>

5 . Ο Ν Ο Μ Α Τ Ι Κ Ε Σ Α Ν Α Φ Ο Ρ Ι Κ Ε Σ Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ

Ονοµατικές αναφορικές προτάσεις λέγονται οι δευτερεύουσες προτάσεις που
εισάγονται µε τις αναφορικές αντωνυµίες:

Οι αναφορικές αντωνυµίες που, όποιος, ο οποίος, όσος, ό,τι

Οι ονοµατικές αναφορικές προτάσεις προσδιορίζουν έναν ονοµατικό όρο µιας άλλης
πρότασης (συνήθως της κύριας), ο οποίος είτε υπάρχει στην πρόταση είτε παρα-
λείπεται και εννοείται.

Η παράλειψη του όρου δίνει την εντύπωση ότι η αναφορική πρόταση χρησιµοποιείται η
ίδια στη θέση του όρου που παραλείπεται.
• Η ονοµατική αναφορική πρόταση χρησιµοποιείται κυρίως ως υποκείµενο, κατηγορού-
µενο, αντικείµενο, επιθετικός προσδιορισµός, προσδιορισµός ετερόπτωτος (γενική
υποκειµενική ή γενική κτητική).

παραδείγµατα Η ονοµατική Συντακτική είδος
πρόταση θέση της πρότασης
εισάγεται µε.. πρότασης

Όποιος διψάει βρύσες βλέπει. αναφορική υποκείµενο αναφορική
αντωνυµία πρόταση

Είσαι ό,τι δηλώσεις. αναφορική κατηγορούµενο αναφορική
αντωνυµία πρόταση

Έκανα ό,τι ήθελα. αναφορική αντικείµενο αναφορική
αντωνυµία πρόταση

Έσκισε τα χαρτιά που δε χρειάζονταν. αναφορική επιθετικός αναφορική
(= τα άχρηστα χαρτιά) αντωνυµία προσδιορισµός πρόταση

Ακολούθησε το παράδειγµα όσων σοφών αναφορική γενική αναφορική
γνωρίζεις. αντωνυµία υποκειµενική πρόταση

Να σκέφτεσαι τα λόγια όποιου σέβεσαι. αναφορική γενική αναφορική
αντωνυµία κτητική πρόταση

Οι ονοµατικές αναφορικές προτάσεις δε χωρίζονται µε κόµµα.

Πολλές ονοµατικές αναφορικές προτάσεις περιέχουν µια επιρρηµατική έννοια και έτσι
δηλώνουν, όπως και οι επιρρηµατικοί προσδιορισµοί: α. αιτία, β. σκοπό, γ. αποτέλεσµα
δ. προWπόθεση, ε. εναντίωση ή παραχώρηση.

παραδείγµατα Η Η
ονοµατική είδος ονοµατική
πρόταση πρότασης πρόταση
εισάγεται µε.. δηλώνει…

Τον εκτιµούµε που (=γιατί) µας συµβουλεύει. αναφορικό αναφορική
επίρρηµα αιτιολογική αιτία
πρόταση

Να έρθει κάποιος που να (=για να) µας αναφορικό αναφορική
ανοίξει την πόρτα. επίρρηµα τελική σκοπός
πρόταση

Ζωγραφίζει έτσι που (=ώστε) τον ζηλεύεις. αναφορικό αναφορική
επίρρηµα αποτελεσµατική αποτέλεσµα
πρόταση

Θα υπακούσω σε όποιον (= αν) τον εκλέξετε. αναφορικό αναφορική
επίρρηµα υποθετική υπόθεση
πρόταση

∆εν πείθεις ό,τι κι αν κάνεις αναφορικό αναφορική εναντίωση
επίρρηµα υποθετική παραχώρηση
πρόταση
97