Page 222 - ΚΑΡΚΑΝΙΑΣ
P. 222

☞ Οι σύνθετες λέξεις

              Σύνθεση  λέγεται  το  γραµµατικό  φαινόµενο  κατά  το  οποίο  µια

              λέξη  γίνεται  από  δύο  άλλες  λέξεις.  Οι  λέξεις  που  ενώνονται,

              λέγονται συνθετικά και η καινούρια λέξη λέγεται σύνθετη λέξη.


              ◆ ◆ ◆ ◆  Το συνδετικό φωνήεν (ο) στις σύνθετες λέξεις.

                    Όταν  το  πρώτο  συνθετικό  είναι  κλιτή  λέξη  (λέξη  που  κλί-

                    νεται), για να γίνει η σύνθετη λέξη, ενώνονται το θέµα του

                    πρώτου συνθετικού και το δεύτερο συνθετικό.

                    Ανάµεσά  τους  µπαίνει  συνήθως  το  φωνήεν  -ο-  (όµικρον),

                    που λέγεται συνδετικό φωνήεν.



                       α΄ συνθετικό              β΄ συνθετικό                     σύνθετη λέξη

                       ανοίγ – ω                    κλείνω                     ανοιγ-ο-κλείνω


                         θέµα     κατάληξη

                       αγγούρ – ι                   ντοµάτα                    αγγουρ-ο-ντοµάτα

                         θέµα
                         θέµα     κατάληξη
                                  κατάληξη

                       άσπρ – ος                    µαύρος                     ασπρ-ό-µαυρος
                         θέµα
                         θέµα     κατάληξη
                                  κατάληξη

                    ● Το  θέµα,  σε  µια  λέξη,  είναι  το  µέρος  της  λέξης  που  δεν

                      αλλάζει, όταν κλίνεται η λέξη.

                    ● Η  κατάληξη,  σε  µια  λέξη,  είναι  το  µέρος  της  λέξης  που

                      αλλάζει, όταν κλίνεται η λέξη.


                    Όταν  το  αρχικό  φωνήεν  του  δεύτερου  συνθετικού  είναι  α  ή  ο,

                    τότε το συνδετικό φωνήεν ο (όµικρον) συνήθως χάνεται.

                       α΄ συνθετικό              β΄ συνθετικό                     σύνθετη λέξη

                       άγρι – ος                   άνθρωπος                    αγριάνθρωπος

                         θέµα     κατάληξη

                                                           222
   217   218   219   220   221   222   223   224   225   226   227